Bilişsel Bilimi Bilişmek

İngilizce adı “Cognitive Science” olan bu kavramda geçen “cognitive” terimi,  (Science: bilim demek), nedenini anlayamadığım şekilde “bilişsel” olarak tercüme edilmiş. Ben bilişsel, bilişimsel, blişim kelimelerine bir anlam yükleyemiyorum, bu yüzden tdk’dan (Türk Dil Kurumu) yardım istedim:

Bilişim: İnsanoğlunun teknik, ekonomik ve toplumsal alanlardaki iletişiminde kullandığı ve bilimin dayanağı olan bilginin özellikle elektronik makineler aracılığıyla düzenli ve akla uygun bir biçimde işlenmesi bilimi, enformatik

Enformatik: bilişim

Bilişsel: Bilişle ilgili, zekânın işleyişiyle ilgili, kognitif

Kognitif: bilişsel

Biliş: 1. Canlının, bir nesne veya olayın varlığına ilişkin bilgili ve bilinçli duruma gelmesi , 2. Bildik tanıdık.

Şimdi anlamaya başlıyorum sanırım, biliş, bilmekle alakalı bir terim. Cümle içinde kullanayım:

“Birbirimizi bilişelim bundan sonra” :D artık tanıştık, selamlaşalım gibilerinden…

Bana sorarsanız (ki sormuşsunuz gibi yapacağım zaten, somasanız bile); bilişim, biliş, bilişsel kelimelerinde hala bir kargaşa var, bilişim kelimesi bu mantığa uymuyor çünkü.

Cognitive kelimesine bakarsak:

Cognitive: idrak ile ilgili, bilişsel (Zargan)

Tdk’ya da kognitif olarak geçmiş zaten bu kelime. Ancak bence “idrak” kelimesi çok daha güzel olurdu, “idrak bilimi”. Ne demek istediğini, sözlük kullanmadan anlardık, insanların olayları algılama biçimini incelediğini tahmin ederdik.

Ben yine de, bana katılmayan bireyler ve kurumlar olabileceği/olduğu için “bilişsel bilim” terimini kullanacağım.

Bir sonraki yazı, bu bilim dalının tarih sıralamasıyla gelişimi üzerine olacak.

Evla