Çatışmadan Kaçınmak

İnsan neden sosyal onay ihtiyacı duyar? Net bir cevabım var aslında :) ama bunun doğru cevap olmadığından neredeyse eminim.

İnsan sürekli çatışma içindedir, vicdanı ile para, şeytan ile melek, iyi ile kötü, etik ile ahlaksızlık arasında... Hangisini yapması gerektiğini düşünür durur, sonuçları kesin olarak öngöremez. Bazen çok iyi bir şey yaptığını zannederek bi dünya insana zarar verir, bazen de kasten can yakmak için hareket eder ama tam tersi sonuçlar alır. Kesin kurallar arar hayatı kolaylaştırmak için, ancak her şey çatışır, karmaşıktır hayat. Ne kadar büyürsek büyüyelim, tereddüt etmeden yaşamamız mümkün olmaz. Belki bazı insanlar için bu çatışmalar azalıyordur, öyle tahmin ediyorum ki bu durumda, kişi bazı görüşlerini rayına oturtur, kişiliğini belirler. Belki de kendisini başka bir gözden değerlendirip; ben "bu" yum diyebilir. Öyle bile olsa, her insanın zihninde düşünceleriyle boğuştuğunu farz ediyorum, ama az ama çok.

Bununla başedebilmek de göründüğünden daha zor aslında. Kolayına kaçmak istiyorsak, ki bunu hep yapıyoruz, bir model kişi alırız kendimize, onun doğrularını (belki hepsini değil ama, en azından bizim için kritik yerleri) kendi doğrularımız gibi kabul ederiz. Bu model kişi önce anne-babamız olur, sonra belki bir arkadaşımız, bir hocamız, eşimiz, bir şarkıcı, bir katil vs. Bu modelin varlığı bizi o kadar rahatlatır ki... Bu model bizden daha önceden bu yollardan geçmiş, bizden daha deneyimli, bizden daha başarılıdır ve biz de ona benzer tavırlar içine girerek, bizim de oraya ulaşabileceğimizi düşünürüz. Hatta belki de ulaşırız gerçekten.

Böylece, model aldığımız kişi tarafından da onaylanmış oluruz. Kendi kendimizi, istediğimiz gibi bir hayat yaşayabileceğimize dair onaylamış oluruz.

Bu model aldığımız kişi yakınımızdaysa ve bize "beni örnek alma, kendin gibi davran, kendine has özelliklerin olsun" der belki bir gün, ne fayda... Hayatı kolaylaştırır sosyal olarak onay almak, başkalarına benzemek, başkaları gibi yaşamak.

Oysa geri planda kırk tilki dolanır zihnimizde, bunlar aslında kötü veya iyi tilkiler değildir, insana has düşüncelerdir, insancıllardır, çatışırlar, çelişirler, çözüm ararlar. Her biriyle oturup hasbihâl etmek isteseniz, sizi başka başka yerlere sürüklerler. Belki de sizi kesin doğruların olmadığı bir dünyaya taşırlar, kesin doğruları olan bir düzenin sizi "deli" olarak tanımladığı bir yere... Bu şekilde dışlanmaktansa, düzene uyarsınız olur biter.

Konuyla ilişkili bir film: "One Flew Over the Cuckoo's Nest", Türkçe'ye "Guguk Kuşu" olarak çevirmişler. İlgili yazı bir üstte.

Evla.