Gömülü Teori

Gömülü Teori (Grounded Theory) nedir?

Her şeyden önce, 1960 yıllarında Glaser ve Strauss tarafından geliştirilmiş bir nitel araştırma yöntemidir. Hatta dört temel nitel araştırma yönteminden biri olarak kabul edilmiş.

Geleneksel yöntemlerde, bir olayı inceleyeceksiniz, sonucunu öngörüyorsunuz,  modeli belirliyorsunuz, veri topluyorsunuz ve belki de öngördüğünüzden çok farklı bir sonuçla karşılaşıyorsunuz. Örnek verelim: A olayı B olayını etkiler dediniz, sonra veri topladınız ve bunu ispatlamaya çalıştınız.

Bu sürece alternatif bir yaklaşım olarak, gömülü teoriden faydalanabilirsiniz. İlk önce veri toplayarak, yani A ve B olayını inceleyerek, tarafsız bir gözle (en başından bir hipotez kurmadan) değerlendirirseniz eğer, "A ve B arasında bir ilişki olabilir mi acaba?" sorusuyla yola çıkarsanız, sonuç tamamen süprizdir, teori verinin içinde gömülüdür. Şaşırmak gerçekten güzeldir :) Böylece hem tarafsız yaklaşmış olursunuz, hem de işin en başında "bu konuyu nereye bağlasam da bir iş çıkartsam" kaygısı taşımazsınız. Teori geliştirme krizi'ne çözüm olarak ortaya atılan bir yaklaşımdır. Tüme varım yöntemiyle, yani elde edilen verilerden bir sonuca ulaşma çabasıyla da açıklanabilir.

"Grounded (Gömülü) teori yaklaşımı, verileri önceden tanımlamış kategorilere uydurmaktan ziyade, katılımcılarca açığa çıkarılan kuramlardan teori geliştirir. Grounded (Gömülü) teoride, araştırmacı veri toplarken veya yorumlarken verilerin içine gömülü olan teoriyi ortaya çıkartır ve araştırma boyunca yeni kavram ve teorilere ulaşabilir. Veri toplama ile analizin birlikte yürütülür. Glaser ve Strauss bu sürece “sürekli karşılaştırmalı analiz” adını vermişlerdir. Bu süreçte, veriler toplandıktan hemen sonra analiz edilir ve ortaya çıkan kavramlar, olgular ve süreçler daha sonraki veri toplama aşamalarına dahil edilir. Böyle bir süreçte veri toplama aracı olarak görüşme ya da gözlem formu veri toplamanın ilk aşamasında yarı yapılandırılmış bir durumdadır ve veri toplama sürecinin sonuna kadar da son halini almaz." (kaynak: http://edtechsdu.wikispaces.com/file/view/GROUNDED+%28G%C3%96M%C3%9CL%C3%9C%29+TEOR%C4%B0.pptx )

"Gömülü teori yöntemi, verinin analiz edilmesiyle teorinin keşfedilmesini içeren, sosyal bilimlerde kullanılan sistematik bir yöntemdir. Geleneksel sosyal bilimler araştırmalarının neredeyse tam tersi felsefeyle işleyen bir araştırma yöntemidir. Bir hipotezle başlamaktansa, ilk aşamada çeşitli yöntemlerle veri toplanır. Toplanan veriden, bir dizi kod yardımıyla yazının bütünü içinden çekilen kilit noktalar belirtilir. Kodlar, benzer kavramlara göre sınıflandırılır, böylece üzerinde çalışması kolay bir hal alırlar. Bu kavramlardani kategoriler oluşturulur, bu da teorinin oluşturulmasındaki veya tersine mühendislik (reverse engineering) hipotezi oluşturmadaki temel aşamadır. Bu, geleneksel araştırma modeliyle zıt yapıdadır, çünkü araştırmacı teorik bir çerçeve seçer ve ancak ondan sonra modeli çalışılacak konu fenomenine uygular." (Wikipedia, Grounded Theory Method)

Evla.